కాచం మణిం కాంచన మేకసూత్రే
సాహితీమిత్రులారా!
ఈ చమత్కార శ్లోకం చూడండి-
కాచం మణిం కాంచన మేకసూత్రే
గ్రథ్నాసి బాలే కిము చిత్రమేతత్
అశేషవి త్పాణిని రేకసూత్రే
శ్వానం యువానాం మఘవాన మాహ
ఒక బాలిక గాజుముక్కను, మణిని,
బంగారు నగను ఒకదారంతో గ్రుచ్చి
ఆడుకుంటున్నది. దాన్ని చూచి
ఒకాయన-
ఓ బాలా నీవు విలువగల బంగారాన్ని,
మణిని, సాధారణమైన గాజుముక్కతో కలిపి
ఒక చోట కట్టుతున్నావు ఏమాశ్చర్యం
- అని ప్రశ్నించాడు.
దానికి ఆ అమ్మాయి -
అయ్యా సర్వజ్ఞుడైన పాణిని కుక్కను, ఇంద్రుని
యువకుణ్ని ఒక్కసూత్రంలో బంధిచలేదా
అంతటివాడు ఆ పనిచేయగా లేనిది నేను
ఒక సూత్రం(దారం)లో వీటిని చేర్చటం తప్పా -
అని బదులిచ్చిది
అసలు విషయం ఏంటంటే
పాణిని అష్టాధ్యాయిలో
శ్వయువమఘోనామతద్దితే - అని
ఒక సూత్రమున్నది.
శ్వస్, యువస్, మఘవన్ శబ్దాలకు
టి - లోపం విధించారు పాణిని.
అంటే శ్వస్ - అంటే కుక్క,
యువన్ - అంటే పడుచువాడు,
మఘవన్ - అంటే ఇంద్రుడు -
అని అర్థాలు.
నిజానికి ఇక్కడ అర్థంతో సంబంధంలేకుండా
ఆ శబ్దాలకే వ్యాకరణ నియమం వర్తిస్తుంది. కాని
ఆ బాలిక చమత్కారంగా సమాధానం చెప్పడం
ఇక్కడ విశేషం.
పూర్వం స్త్రీలు, పిల్లలు కూడా
వ్యాకరణ పరిచయం కలిగి ఉండేవారని
దీనివలన మనం గ్రహించవచ్చు.
No comments:
Post a Comment