చాంద్ర సౌర మాసములు మరియు తారతమ్య నివారణ - 1

చాంద్ర సౌర మాసములు మరియు తారతమ్య నివారణ - 1

సాహితీమిత్రులారా!

చాంద్రమాసము
సూర్యుడు ప్రతిరోజూ ఒక అంశ (డిగ్రీ), చంద్రుడు 13 అంశలు ముందుకు నడుస్తారు. (సూర్యుడు నడుస్తాడా? ఈ ప్రశ్నకు మనము సమాధానము తదుపరి భాగములో చర్చిద్దాము. అదే విధముగ వాని స్పష్టగతి కూడా రాబోవు సంచికలలో చర్చిద్దాము) అనగ వారిద్దరి మధ్య అంతరము 12 అంశలన్నమాట. ఈ అంతరము ప్రతిరోజూ 12 యొక్క గుణకములలో పెరుగుతుంది. ఈ పన్నెండు అంశల అంతరమునకు తిథి అని పేరు. మొదటి రోజు 12 అంశలున్న ఈ అంతరము రెండవరోజు 24, మూడవరోజు 36 ఇలా పెరుగుతుంది. 0 నుండి 12 అంశలవరకూ పాడ్యమి, 13 నుండి 24 వరకు విదియ ఈ విధముగ జరుగుతూ వారిద్దరి మధ్య అంతరము 180 అంశలు రాగానే పూర్ణిమ తిథి ముగుస్తుంది.  మరల అక్కడనుండి ప్రతి 12 అంశలకూ కృష్ణపక్షముయొక్క పాడ్యమి విదియ మొదలగు తిథులు నడుస్తూ 360 అంశలు పూర్తి కాగానే అమావాస్య అవుతుంది. సూర్యచంద్రులు ఒక చోట కలిసి ఉంటే అది అమావాస్య అన్నమాట.(దర్శః సూర్యేందు సంగమః, సూర్యచందృల సంగమమును దర్శము అంటారు. దర్శః అనగ అమావాస్య అని అర్థము. ఇలా 30 తిథులు పూర్తి కాగానే ఒక చాంద్రమాసము పూర్తి అవుతుంది.

సౌరమాసము

సూర్యుడు ప్రతిరోజూ ఒక అంశ నడుస్తాడు అని తెలుసుకున్నాము కదా. ఆ విధముగా ప్రయాణిస్తూ సూర్యుడు 360 అంశలు కలిగిన రాశిచక్రమును 360 రోజులలో పూర్తి చేస్తాడు. ఈ కాలమే ఒక సౌరవర్షము. రాశి చక్రములో 12 రాశులు ఉంటాయి. రాశిలో సూర్యుడు ప్రవేశించడాన్ని సంక్రమణము అంటాము. ఒక సంక్రాంతి నుండి దాని తరువాతి సంక్రాంతి వరకూ గల కాలము ఒక సౌరమాసముగా పరిగణించబడుతుంది. ప్రతీ సంక్రాంతికీ ఒక విశేషత ఉంది. ప్రతీ సంక్రాంతీ పండుగే. అలా దానిని జీవితముతో ముడిపెట్టుటకు గల కారణము కాలగణనలో దాని గణన నిరంతరము కొనసాగునట్లు చేయుటయే. ఇది ఒకటీ కారణము అని చెప్పలేము. ఇది కూడా కారణము. దానికి వేరేమైనా వైజ్ఞానిక కారణములున్న మనము వానిని రాబోవు కాలములో చర్చించుకుందాము.

తారతమ్యము  దాని నివారణ

          13 అంశల వేగముతో పోవు చందృడు రాశి చక్రమును 28 నుండి 29 రోజుల అవధిలో పూర్తిచేస్తుంటే సూర్యుడు ఒక రాశిని 29 నుండి 30 రోజులలో పూర్తి చేస్తున్నాడు. చంద్రుడు రాశి చక్రమును పూర్తి చేయడానికి మరియు సూర్యుడు ఒక రాశిని పూర్తి చేయడానికి గల కాలములో కొంచము అంతరము ఉన్నది. ఈ పూర్తిచేయు కాలములే చాంద్ర సౌరమాసములు. కానీ రెండింటిలో ప్రతి నెల వచ్చు ఆ చిన్న అంతరమే కాలక్రమములో ఒక చందృని నెలకు సమానమైపోతుంది. దానిని అదే విధముగా వదిలేస్తే వారిద్దరి మధ్య ఈ అంతరము పెద్దదై ఈ గణనకు ఒక పొంతన లేని పరిస్థితి ఏర్పడుతుంది. ఈ పరిస్థితి వల్ల కాలగణన అర్థములేనిదై పోతుంది.( అదెలా?)

          ఈ రెండింటిలో తారతమ్యము లేకుండా పొంతన కలిగిస్తే కాలవ్యవస్థ చెక్కుచెదరకుండా ఉండగలుగుతుంది. ఆ కారణముగా దీనికి ఒక పద్ధతిని అవలంబించారు. ప్రతీ చాంద్రమాసములో ఒక సంక్రాంతి ఉండాలి అప్పుడే అది ఒక నెలగా పరిగణించబడుతుంది అని. అది మేషరాశితో ప్రారంభమవుతుంది. అనగ ఏ చందృని మాసములో సూర్యుడు మేషరాశిలో ప్రవేశిస్తాడో ఆ మాసమునకు చైత్రమాసమని పేరు. ఇలా మొత్తము 12 రాశుల ప్రవేశముతో 12 చాంద్రమాసములు ఏర్పడతాయి. అంతే కాకుండా ఈ చాంద్రమాసములను గుర్తించడానికి రెండవ మార్గమును కూడా కనుగున్నారు. మాసములకు చైత్రము, వైశాఖము మొదలగు పేర్లను నక్షత్రములను బట్టి పెట్టారు. అనగ చైత్రమాసము యొక్క పూర్ణిమ నాడు చంద్రుడు చిత్రా నక్షత్రమునందు కానీ దానికి ముందు వెనుక గల నక్షత్రములో గానీ ఉంటాడు. ఇదే విధముగా వైశాఖపూర్ణిమనాడు విశాఖ నక్షత్రమునందు, జ్యేష్ఠమాసము నందు జ్యేష్ఠా నక్షత్రమునందు ఉంటాడు, ఇదే విధముగా మిగిలిన మాసములకు తెలియవలెను.

          అనగా మనము ఒక మాసమును రెండు మూడు ఖగోళీయ దృశ్యములను ఆధారముగ చేసుకొని గుర్తించగలము మరియు నిర్థారించగలము కూడ. సూర్యచంద్రుల మాసప్రమాణములలో చిన్న అంతరము పెరిగి పెరిగి కొన్నాళ్లకు పెద్దదవుతుంది. అలా పెద్దదైన దాని ప్రమాణము ఒక చాంద్రమాసముతో సమానముగా ఎదుగుతుంది. అలా ఏదిగిన ఆ మాసములో సూర్యుని సంక్రమణము ఉండదు. ఆనగా ఆ చాంద్రమాసములో సూర్యుడు ఒకరాశినుండి వేరు రాశికి మారడని అర్థము. కానీ మనము సూర్యుని సంక్రాంతి లేనిదే దానిని మాసముగా ఒప్పుకొనుట కుదరదని ఇంతకు ముందే తెలుసుకున్నాము. మరి ఆ మాస గణనలోకి రాని ఈ మాసము ఏమవుతుంది? అదే సూర్యుడు ఒకే చాంద్రమాసములో రెండు రాశులు మారితే ఏమవుతుంది?

-------------------------------------------------------

రచన - డా. పిడపర్తి వె.భా.సుబ్రహ్మణ్యం, 

పిడపర్తి పూర్ణసుందరరావు,

సుజనరంజని సౌజన్యంతో